Biznes i małżeństwo – mieszanka wybuchowa

Wielu przedsiębiorców prowadzi działalność gospodarczą jeszcze w trakcie małżeństwa. Dopóki w związku panuje zgoda – nie ma problemu. Ale po rozwodzie zaczyna się prawdziwa batalia: czy firma należy do jednego z małżonków, czy do majątku wspólnego?

To jedno z najczęstszych i najbardziej skomplikowanych pytań w sprawach o podział majątku.

Czy firma założona w trakcie małżeństwa to majątek wspólny?

Zasadą jest, że wszystko, co powstało w trakcie trwania wspólności majątkowej, wchodzi do majątku wspólnego – niezależnie od tego, na kogo jest formalnie zarejestrowane.
Dotyczy to także firmy prowadzonej przez jednego z małżonków, jeżeli działalność powstała po ślubie i była finansowana ze wspólnych pieniędzy.

To znaczy, że:

• jeśli mąż otworzył firmę po ślubie – żona ma prawo do części jej wartości,
• jeśli firma powstała przed ślubem – należy tylko do właściciela,
• jeśli małżonkowie mieli rozdzielność majątkową – przedsiębiorstwo nie wchodzi do majątku wspólnego.

Co wchodzi w skład firmy podczas podziału majątku?

Wbrew pozorom nie chodzi o samą „działalność gospodarczą”, ale o to, co ma wartość rynkową.
W skład firmy mogą wchodzić:

• środki trwałe (maszyny, samochody, sprzęt),
• towary i zapasy,
• know-how, nazwa firmy, domena internetowa,
• środki na rachunku firmowym,
• wartość przedsiębiorstwa jako całości (czyli tzw. goodwill).

To oznacza, że jeśli firma działa, generuje przychody i ma klientów – jej wartość może być znaczna.

Jak sąd ustala wartość firmy?

W takich sprawach nie obejdzie się bez biegłego sądowego, który dokonuje wyceny przedsiębiorstwa.
Biegły analizuje m.in.:

• przychody z ostatnich lat,
• aktywa i pasywa,
• wartość rynkową sprzętu,
• sytuację na rynku lokalnym (np. Lublin i okolice).

Na tej podstawie ustala, ile jest warta firma, a druga strona może domagać się ekwiwalentu pieniężnego za swoją część.

Co z długami firmy?

Długi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej również podlegają analizie przy podziale majątku.
Jeżeli kredyt firmowy został zaciągnięty za zgodą drugiego małżonka – oboje odpowiadają solidarnie.
Jeśli nie – dług obciąża tylko właściciela firmy.

W praktyce oznacza to, że podział majątku obejmuje aktywa i pasywa przedsiębiorstwa, a nie tylko zyski.

Przykład z praktyki

• Lublin 2024 r. – żona prowadziła salon kosmetyczny zarejestrowany na siebie, ale zakup sprzętu i remont sfinansowano z majątku wspólnego.
  Sąd uznał, że mąż ma prawo do połowy wartości rynkowej przedsiębiorstwa, mimo że nie był wpisany do CEIDG.
• Firma budowlana męża – działalność rozpoczęta przed ślubem, ale po ślubie rozrosła się dzięki wspólnym środkom.
  Sąd przyznał żonie udział w wartości zwiększenia przedsiębiorstwa powstałego po zawarciu małżeństwa.

Jak zabezpieczyć firmę przed rozwodem?

1. Rozdzielność majątkowa – można ją ustanowić przed ślubem lub w trakcie małżeństwa (intercyza).
2. Oddzielne rachunki firmowe i prywatne – by uniknąć mieszania środków.
3. Dokumentowanie nakładów – faktury, umowy, przelewy – wszystko może być dowodem.
4. Umowa małżeńska dotycząca firmy – można określić, że przedsiębiorstwo nie wchodzi do majątku wspólnego.

Najczęstsze pytania (FAQ)

Czy żona ma prawo do połowy firmy męża?
Nie dosłownie do „połowy firmy”, ale do połowy jej wartości powstałej w czasie małżeństwa.

Czy mogę sprzedać firmę przed podziałem majątku?
Tak, ale sąd może wziąć tę sprzedaż pod uwagę przy ocenie wartości majątku.

Czy pracując w firmie męża, mogę coś zyskać po rozwodzie?
Tak – jeśli Twój wkład w rozwój firmy był znaczący, możesz domagać się rekompensaty.

Czy mogę żądać udziału w firmie, jeśli była prowadzona bez mojej wiedzy?
Tak, jeśli istniała wspólność majątkowa i firma powstała z pieniędzy wspólnych.

Podział majątku, w którym pojawia się firma jednego z małżonków, to zawsze złożony proces.
Wymaga dokładnej analizy finansowej, często pomocy biegłego i dobrego planu działania.

mecenas.best pomoże Ci ustalić, czy masz prawo do udziału w firmie po rozwodzie, jak wycenić przedsiębiorstwo i jak przygotować się do postępowania w Lublinie.