Rozwód a spadek – czyli co naprawdę dzieje się po rozstaniu
Po rozwodzie życie toczy się dalej – osobno, ale wciąż często z powiązaniami majątkowymi. Wiele osób pyta: czy były małżonek może dziedziczyć po mnie lub po mojej rodzinie? Albo odwrotnie – czy ja mam prawo do spadku po byłym partnerze? To ważne pytania, bo skutki prawne rozwodu sięgają daleko poza sam moment rozpadu małżeństwa.
Czy były małżonek ma prawo do spadku po rozwodzie?
Zgodnie z polskim prawem, były małżonek nie dziedziczy po rozwodzie.
Wynika to z art. 940 Kodeksu cywilnego – w chwili, gdy wyrok rozwodowy staje się prawomocny, więź małżeńska przestaje istnieć. Oznacza to, że małżonek automatycznie traci prawo do dziedziczenia ustawowego.
Przykład:
Jeśli pan Jan rozwiódł się w 2023 roku, a zmarł w 2025, jego była żona nie dziedziczy po nim, nawet jeśli pozostawała jego współkredytobiorcą lub mieszkała w tym samym domu.
A co, jeśli rozwód jeszcze się nie zakończył?
To częsty przypadek w praktyce.
Jeżeli jeden z małżonków umrze w trakcie trwania sprawy rozwodowej, sytuacja zależy od jej etapu:
- jeśli wyrok nie zapadł – małżonek nadal jest współspadkobiercą,
- jeśli wyrok zapadł, ale nie jest prawomocny – nadal może dziedziczyć,
- jeśli wyrok stał się prawomocny – prawa do dziedziczenia już nie ma.
Czyli dopóki rozwód nie zostanie prawomocnie orzeczony, małżonkowie są dla prawa nadal „mężem i żoną”.
Dziedziczenie po rozwodzie a testament
Jeśli zmarły sporządził testament, sytuacja wygląda inaczej.
Nawet po rozwodzie może powołać byłego małżonka do spadku – i wówczas ta osoba dziedziczy zgodnie z wolą spadkodawcy.
Jednak sąd może unieważnić taki zapis, jeśli udowodni się, że testament był sporządzony pod wpływem błędu, groźby lub presji.
Dziedziczenie po rozwodzie a dzieci
Rozwód nie wpływa na prawa dziedziczenia dzieci – one zawsze pozostają spadkobiercami swoich rodziców, niezależnie od rozwodu czy ponownego małżeństwa.
W praktyce więc, jeśli ojciec po rozwodzie umrze, cały jego majątek przypadnie dzieciom (a nie byłej żonie).
Co z majątkiem wspólnym po rozwodzie?
To kolejny często mylony temat.
Podział majątku po rozwodzie to inna sprawa niż dziedziczenie. Jeśli po rozwodzie nie dokonano podziału majątku wspólnego, a jedno z byłych małżonków umrze, jego udział w tym majątku wchodzi do spadku.
Przykład:
- Małżeństwo miało mieszkanie warte 600 tys. zł.
- Po rozwodzie nie przeprowadzono podziału.
- Zmarły mąż – jego 1/2 udziału w mieszkaniu przechodzi na dzieci, nie na byłą żonę.
Dziedziczenie po rozwodzie a nowy związek
Często po rozwodzie ktoś wchodzi w nowy związek – czasem nawet nieformalny. Warto pamiętać, że konkubent nie dziedziczy ustawowo, chyba że został wskazany w testamencie.
Dlatego osoby po rozwodzie powinny zadbać o testament, by uniknąć problemów z dziedziczeniem po swojej śmierci.
Co warto zrobić po rozwodzie, by uniknąć sporów spadkowych?
- Sporządzić nowy testament – to najpewniejsze zabezpieczenie.
- Zamknąć wspólne rachunki bankowe.
- Uregulować majątek wspólny (mieszkanie, samochód, działka).
- Zaktualizować polisy ubezpieczeniowe i beneficjentów.
- Zgłosić zmiany w księdze wieczystej, jeśli dotyczy nieruchomości.
W praktyce wielu byłych małżonków zostawia wszystko „jak jest”, co po latach prowadzi do konfliktów rodzinnych.
Przykłady z praktyki
- Rozwód w Lublinie, brak testamentu – sąd orzekł, że była żona nie dziedziczy, spadek przypadł wyłącznie dzieciom.
- Były mąż w testamencie – testament sporządzony po rozwodzie uznany za ważny, bo zmarły świadomie chciał zostawić część majątku byłej żonie.
- Śmierć w trakcie rozwodu – postępowanie rozwodowe umorzono, a wdowa dziedziczyła ustawowo.
Najczęstsze pytania (FAQ)
Czy rozwód automatycznie usuwa byłego małżonka z testamentu?
Nie – trzeba zmienić testament samodzielnie.
Czy była żona dziedziczy po śmierci męża, jeśli nie było podziału majątku?
Nie – dziedziczą dzieci, a ona ma tylko udział w majątku wspólnym.
Czy można odziedziczyć długi po byłym małżonku?
Nie, jeśli rozwód był prawomocny i nie ma testamentu.
Rozwód definitywnie kończy więź małżeńską, również w sferze dziedziczenia. Były małżonek nie ma prawa do spadku po drugiej stronie, chyba że został powołany testamentem.
Dlatego po rozwodzie warto uporządkować sprawy majątkowe i spadkowe – by nie zostawić po sobie chaosu.
mecenas.best pomoże Ci sporządzić testament po rozwodzie, przeprowadzić podział majątku i zadbać o to, by Twój majątek trafił do właściwych osób.
0 komentarzy